Ở những xã nghèo cách trung tâm huyện Cư M’gar (Đắk Lắk) hàng chục ki-lô-mét, các em học sinh hằng ngày được học văn hóa, rèn luyện thể chất đầy đủ, điều mà vài năm trước, các em thậm chí còn không dám mơ.
Bởi ở đó, các em có thầy giáo Mai Văn Chuyền, Chủ nhiệm Câu lạc bộ (CLB) “Vì đàn em thân yêu” tận tụy, hết lòng vì học sinh.
Tình yêu với nghề giáo
Ngày cuối tuần, chúng tôi đến xã Ea M’droh (huyện Cư M’gar) gặp thầy giáo Mai Văn Chuyền-người phụ trách môn giáo dục thể chất của Trường THCS Ngô Mây. Trò chuyện với chúng tôi, giọng thầy nhỏ nhẹ: “Mấy hôm nay trời mưa lạnh, tranh thủ ngày nghỉ, tôi tới nhà một số em học sinh có hoàn cảnh khó khăn để xem các em ăn uống, sinh hoạt ra sao và tiện nhắc các em học bài. Nếu không tới động viên thì các em rất dễ nghỉ học vì ngại đi xa”.
Thầy giáo Chuyền quê ở xã Hải Ba (Hải Lăng, Quảng Trị). Năm 1988, khi mới 1 tuổi, Mai Văn Chuyền cùng gia đình chuyển lên huyện Krông Bông (Đắk Lắk) sinh sống. Sau khi tốt nghiệp Trường Đại học Thể dục thể thao Đà Nẵng, Mai Văn Chuyền xin về giảng dạy tại Trường THCS Nguyễn Huệ (xã Ea M’Nang, huyện Cư M’gar). Năm 2015, anh được phân công về công tác tại Trường THCS Ngô Mây, vừa giảng dạy vừa đảm nhận chức danh Tổng phụ trách Đội và Bí thư Đoàn trường.
Đứng chân tại xã nghèo Ea M’droh, Trường THCS Ngô Mây có 350 học sinh, đa phần là người Ê Đê bản địa và người Dao, Tày di cư từ phía Bắc vào, tỷ lệ học sinh bỏ học nhiều. Vì thế, ngay khi mới chuyển về trường, thầy Chuyền đã chủ động cùng đồng nghiệp đến thăm gia đình có học sinh bỏ học, nghỉ học thời gian dài. Điểm chung ở các học sinh này hầu hết đều là con em thuộc diện hộ nghèo. Bản thân các em không có thói quen học tập thường xuyên, thường dễ bỏ học vào giai đoạn sau Tết và nghỉ hè. Trong khi đó, điều kiện tại địa phương chỉ đủ đáp ứng việc học chính khóa, không có các lớp dạy thêm. Thầy Chuyền tâm sự: “Nhiều gia đình vì điều kiện kinh tế khó khăn, phụ huynh các em đi làm thuê ở xa nên không có thời gian quan tâm, nhắc nhở con em mình học tập, sinh hoạt hoặc các em cũng phải bỏ dở việc học để phụ giúp gia đình. Nhưng cũng có những phụ huynh chỉ học hết lớp 3, lớp 4 hay thậm chí không biết chữ vẫn ngồi cạnh bàn kèm con học. Khi hỏi thì phụ huynh nói dù không biết dạy như thế nào nhưng vẫn tìm cách đồng hành với con, hy vọng các em sẽ học tốt để thoát nghèo. Chứng kiến hình ảnh đó, chúng tôi không thể cầm được nước mắt”.
Không muốn để học sinh vì hoàn cảnh khó khăn mà phải nghỉ học, thầy Chuyền đã tìm cách liên hệ nguồn lực từ các nhà hảo tâm để hỗ trợ, động viên các em tới trường. Anh nhận thấy các hoạt động khuyến học như vậy phải mang tính bền vững và có chiều sâu thì mới đạt hiệu quả như mong muốn. Tháng 8-2015, anh cùng một số giáo viên, đoàn viên, thanh niên trên địa bàn huyện Cư M’gar thành lập CLB “Vì đàn em thân yêu” (thuộc Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam huyện Cư M’gar). Đến nay, CLB đã có 33 thành viên và gia nhập mạng lưới Tình nguyện quốc gia thuộc Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh. Trong số các thành viên của CLB còn có cô giáo Vũ Thị Nhung, giáo viên Trường Tiểu học Bùi Thị Xuân (xã Ea M’droh), cô cũng là vợ của thầy Chuyền. Ban đầu, nguồn lực huy động cho hoạt động khuyến học còn rất hạn chế, vì vậy, anh chị đã cắt một khoản trong thu nhập gần 16 triệu đồng/tháng của hai vợ chồng mua quà, động viên học sinh đến trường. Từ năm 2019 đến nay, anh chị đều dùng toàn bộ số tiền thưởng dịp Tết của nhà trường để tổ chức chương trình lì xì sách, mở gian hàng trưng bày sách tại khuôn viên của Huyện đoàn Cư M’gar với mong muốn tạo thói quen đọc sách cho học sinh.
Tất cả vì học sinh thân yêu
Một trong những hoạt động xuyên suốt kể từ khi thành lập CLB “Vì đàn em thân yêu” là việc triển khai mô hình “Lớp học yêu thương” miễn phí tại buôn Ea M’droh cho hơn 100 em học sinh vào buổi tối với 8 giáo viên phụ trách các môn học văn hóa, thể chất, trí tuệ. Thầy giáo Mai Văn Chuyền cùng các thành viên CLB đã huy động được kinh phí gần 200 triệu đồng để cải tạo phòng học, xây dựng sân chơi, mua sắm trang thiết bị phục vụ dạy và học. Mô hình đã tạo điều kiện cho học sinh, nhất là các em có điều kiện đặc biệt khó khăn, có nguy cơ bỏ học được học tập, vui chơi.
Đối với thầy Chuyền, công tác khuyến học không chỉ dừng lại ở việc giúp đỡ các em học sinh trên lớp mà còn giúp đỡ cả gia đình các em, bởi cuộc sống gia đình ổn định thì các em mới có thể yên tâm học tập. Anh nhớ lại kỷ niệm lần đi thăm nhà em Triệu Mùi Nhất, học sinh lớp 8, người Dao vào năm 2019. Em vốn là học sinh giỏi nhưng phải nghỉ học vì hoàn cảnh quá khó khăn. Bố mẹ phải đi làm thuê, làm mướn, 4 chị em tá túc trong ngôi nhà xập xệ. Biết chuyện, anh đã cùng các thành viên CLB, thầy, cô giáo Trường THCS Ngô Mây vận động các nhà hảo tâm xây cho gia đình Nhất một căn nhà mới trị giá 90 triệu đồng. Anh vận động phụ huynh của em Nhất đi làm gần nhà để có điều kiện chăm sóc các con. Nhất hiện là học sinh giỏi lớp 12, Trường THPT Cư M’gar. Đến nay, thầy giáo Chuyền cùng CLB “Vì đàn em thân yêu” cũng đã vận động xây dựng được 7 căn nhà “Khăn quàng đỏ” trị giá từ 70 đến 120 triệu đồng/căn, giúp các học sinh có hoàn cảnh khó khăn về nhà ở.
Trên địa bàn Đắk Lắk thường xảy ra tình trạng nhiều em nhỏ bị đuối nước. Để tìm ra các biện pháp tránh đuối nước cho học sinh, thầy giáo Chuyền đã đứng ra kêu gọi các mạnh thường quân ở TP Hồ Chí Minh hỗ trợ hai bể bơi di động trị giá 63 triệu đồng. Anh trực tiếp cùng 8 giáo viên thể chất của một số trường học tổ chức dạy bơi miễn phí cho hơn 300 trẻ em nghèo các xã: Ea M’droh, Quảng Tiến và Quảng Hiệp của huyện Cư M’gar. Những ngày nghỉ cuối tuần và dịp hè, CLB “Vì đàn em thân yêu” vận chuyển bể bơi đến các buôn, làng dạy bơi cho các em nhỏ. Từ tháng 10-2022, thầy Chuyền còn tổ chức các lớp tập huấn sơ cứu, cấp cứu nạn nhân đuối nước cho phụ huynh và học sinh đã bơi thành thục ở 18 trường học trên địa bàn huyện Cư M’gar.
“Tiếp sức” cho học sinh nghèo
Từ năm học 2019-2020, CLB “Vì đàn em thân yêu” đã trao tặng học bổng theo mô hình “Tiếp sức đường dài” tới 104 em học sinh từ cấp tiểu học đến THCS trên địa bàn huyện Cư M’gar với tổng trị giá hàng trăm triệu đồng. Hằng năm, CLB tặng trung bình gần 400 bộ sách giáo khoa, hàng nghìn quyển vở dịp năm học mới. Từ năm 2015, khoảng 400 chiếc xe đạp, gần 1.500 bộ đồng phục thể dục, quần áo trắng, hàng chục góc học tập (đèn học, bàn học), tủ sách lớp học… cũng được trao tới tay học sinh có hoàn cảnh khó khăn. Thời điểm dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, CLB triển khai Chương trình “Sóng và máy tính cho em” tặng 6 điện thoại, máy tính bảng tới các em học sinh nghèo nhưng có ý chí vươn lên trong học tập. Và còn rất nhiều hoạt động ý nghĩa khác mà thầy giáo Mai Văn Chuyền cùng CLB “Vì đàn em thân yêu” vẫn hằng ngày thực hiện…
Trong năm 2022, thầy Chuyền và các thành viên CLB đã vận động được hơn 2,2 tỷ đồng cho công tác khuyến học và các hoạt động cộng đồng. Anh chia sẻ: “Chúng tôi chỉ góp sức đưa tấm lòng thơm thảo của các mạnh thường quân trao cho những em học sinh thiếu may mắn. Việc giúp đỡ các em có kết quả cũng khiến thầy, cô giáo, các bạn đoàn viên, thanh niên được tiếp thêm động lực và thấy trọn vẹn trách nhiệm của mình. Những học sinh được tiếp sức khi trưởng thành sẽ thấu hiểu và tiếp tục chung tay cùng CLB giúp đỡ những em khác. Chúng tôi cũng sẽ tiếp tục phát triển CLB, tạo được thêm nhiều hoạt động khuyến học có chiều sâu, góp phần lan tỏa tình yêu thương tới cộng đồng”.
Không chỉ là cánh chim đầu đàn trong các hoạt động khuyến học, thiện nguyện, về chuyên môn, thầy giáo Mai Văn Chuyền còn là một giáo viên giỏi khi đào tạo được nhiều học sinh đoạt giải cao trong các cuộc thi như: Hội khỏe Phù Đổng các cấp, kỳ thi học sinh giỏi môn Taekwondo toàn quốc; giải cờ vua, đẩy gậy của học sinh tỉnh Đắk Lắk… Anh Y Wal Mlô, Bí thư Huyện đoàn Cư M’gar cho biết: “Những việc làm của thầy giáo Mai Văn Chuyền trong thời gian qua được cấp ủy, chính quyền địa phương ghi nhận, đánh giá cao. Những hành động đó đã góp phần không nhỏ cho công tác giáo dục, đào tạo của địa phương. Thầy là tấm gương sáng để thế hệ trẻ học tập, noi theo”.
Với những việc làm ý nghĩa của mình, thầy giáo Mai Văn Chuyền đã vinh dự được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen vì có thành tích xuất sắc trong công tác giáo dục và đào tạo từ năm học 2015-2016 đến năm học 2019-2020; được Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trao tặng Giải thưởng Lý Tự Trọng năm 2020. Anh cũng là giáo viên trẻ tiêu biểu cấp Trung ương năm 2020 và 12 năm liền đạt danh hiệu Chiến sĩ thi đua cấp cơ sở…