Theo tìm hiểu của chúng tôi, với việc đặt ra nhiều quy định “tréo ngoe” chỉ có lợi cho đơn vị thầu được lựa chọn sẵn, bước đầu đã cho thấy hệ quả của việc đấu thầu khi gói thầu chỉ có một nhà thầu. Bởi lẽ, tiêu chí của hồ sơ mời thầu đưa ra chỉ để cho một nhà thầu, không cạnh tranh để loại các nhà thầu tham gia. Điều này có thể dẫn đến việc khi chỉ có một nhà thầu thì nhà thầu và chủ đầu tư dễ dàng “hợp tác” với nhau để đưa ra các sản phẩm không đúng tiêu chí, cũng như không bảo đảm chất lượng vào gói thầu (vì tiêu chí không rõ ràng). Khi đó, tư vấn giám sát chỉ là đơn vị hợp thức hóa cho việc thỏa thuận của nhà thầu và chủ đầu tư. Chính vì lẽ đó mà hiện nay, Công ty Cổ phần Quốc tế MBA đã “phớt lờ” Công ty cổ phần Giám định hàng hóa và hàng hải quốc tế (ICC CONTROL), là tư vấn giám sát cho dự án cung cấp lắp đặt hồ bơi di động mà Sở GD&ĐT là chủ đầu tư.
Mặc dù đơn vị tư vấn giám sát đã nhắc nhở nhiều lần theo quy định và tiêu chí mời thầu đưa ra là trước khi hàng hóa về chân công trình, nhà thầu phải thông báo để tiến hành kiểm tra và cung cấp đầy đủ giấy chứng nhận CO, CQ trước khi tiến hành lắp đặt. Nhưng nhà thầu MBA đã không mời tư vấn giám sát kiểm tra và không trình CO, CQ, các chứng chỉ thí nghiệm cho tư vấn giám sát mà vẫn tiến hành lắp đặt.
Theo nhiều chuyên gia, chính vì tiêu chí không rõ ràng và “một mình một chủ” cho nên MBA không tôn trọng luật pháp và đơn vị tư vấn giám sát. Khi đã lắp đặt hoàn chỉnh hồ bơi thì đơn vị tư vấn giám sát chỉ là đơn vị hợp thức hóa cho việc nghiệm thu của MBA và Sở GD&ĐT Khánh Hòa. Tuy nhiên, vì uy tín và trách nhiệm, đơn vị tư vấn giám sát đã có văn bản gửi chủ đầu tư báo cáo quá trình thực hiện dự án và đã phát hiện ra một số hạng mục chưa nghiệm thu đã bị hư hỏng, đồng thời đề nghị MBA phải sửa chữa.
Hình minh họa
Qua cách thực hiện gói thầu trên các chuyên gia cho rằng nếu vẫn thực hiện như cũ thì chất lượng công trình sẽ không đảm bảo và thiệt hại cho ngân sách Nhà nước. Các vật liệu và thiết bị đưa vào chưa có kết quả thí nghiệm và chứng chỉ của các đơn vị kiểm định mà nhà thầu đã lắp đặt. Để đảm bảo chất lượng cũng như không thiệt hại cho Nhà nước thì tư vấn giám sát cần cương quyết đề nghị nhà thầu MBA phải có chứng chỉ thí nghiệm của cơ quan kiểm định có uy tín về các vật liệu mới được lắp đặt.
Cũng theo ý kiến của nhiều doanh nghiệp, chủ đầu tư cũng như nhà thầu MBA trả lời cho công luận như thế nào nếu vẫn tiếp tục sử dụng vật liệu theo bảng giá dự thầu của hàng hóa nhà thầu MBA đưa ra. Bởi lẽ, dự án sẽ không đảm bảo chất lượng theo tiêu chí mời thầu nhưng vẫn được sự chấp nhận của Sở GD&ĐT Khánh Hòa. Trước tiên là vải bạt cho hồ bơi gồm 5 lớp, xuất xứ Việt Nam trên công nghệ Hàn Quốc. Theo chuyên gia (xin được giấu tên), vải bạt 5 lớp có thêm hoạt chất chống tia UV, chống nấm mốc, chống khuẩn, hiện chỉ có một nhà máy của Hàn Quốc sản xuất được. Ngay đến Trung Quốc cũng chưa sản xuất được, nước bạn chỉ sản xuất được vải bạt bể bơi 3 lớp, không có hai lớp chống tia UV, nấm mốc, chống khuẩn. Nếu xuất xứ từ Việt Nam thì nhà máy nào có đủ tiêu chuẩn như vải bạt bể bơi năm lớp của Hàn Quốc- Vị này nghi ngại.
Tiếp đó là khung thép chịu lực của dự án, xuất xứ của Việt Nam mà Hòa Phát không phải là nhà luyện kim nên cần có kết quả thí nghiệm cường độ chịu kéo, nén, đàn hồi và mạ kẽm dày bao nhiêu, mạ kẽm một mặt hay hai mặt; sơn tĩnh điện mấy lớp, độ dày của lớp sơn… để phù hợp với thép cường lực mà hồ sơ mời thầu đề ra. Bởi khung thép là thành phần chịu lực cơ bản của bể bơi, ngoài có cường độ cao, còn phải đàn hồi tốt để đảm bảo tuổi thọ cho bể bơi khi đưa vào sử dụng. Đó còn là hệ thống camera giám sát, đa số không có tiêu chí rõ ràng vì hàng xuất xứ từ EU, Nhật, Hàn Quốc, Trung Quốc chênh lệch nhau hàng chục lần để có lợi về giá và dễ nhập nhằng về chất liệu. Với giá mà nhà thầu đưa ra, hàng hóa xuất xứ đa số từ Trung Quốc, với giá đắt gấp đôi thị trường, lại không đảm bảo chất lượng, một số hạng mục liên quan khác cũng vậy.
Dư luận đặt câu hỏi, tại sao Sở GD&ĐT Khánh Hòa lại ưu ái với nhà thầu MBA? Hàng hóa nhà thầu MBA sử dụng, chưa có chứng chỉ CO, CQ mà vẫn được tiến hành lắp đặt, mặt khác giá lại cao. Đề nghị các cơ quan có trách nhiệm cần làm rõ về sự minh bạch của việc đấu thầu và chất lượng công trình hồ bơi cho học sinh trong tỉnh Khánh Hòa mà Sở GD&ĐT tỉnh này là chủ đầu tư.